مهاجرت به اسپانیا
کلیات مهاجرت به اسپانیا
1. اسپانیا برای اقامت، دو مسیر کلی دارد: «رژیم عمومی» (مثل کارِ استخدامی یا خوداشتغالی) و «قانون ۱۴/۲۰۱۳» برای جذب کارآفرین، سرمایه‌گذار، پژوهشگر و حرفه‌ای‌های بین‌المللی.
2. در اغلب مسیرها باید ابتدا «موافقت اقامت/کار» بگیری و سپس برای «ویزا» به کنسولگری مراجعه کنی؛ بعد از ورود، ظرف ۳۰ روز برای کارت اقامت (TIE/NIE) اقدام می‌شود.
3. مسیرهای پرتقاضا برای غیراروپایی‌ها: خوداشتغالی (Cuenta Propia)، استخدامی (Cuenta Ajena)، استارتاپ/کارآفرین (Ley 14/2013)، ویزای دیجیتال‌نومد (Teletrabajo Internacional)، ویزای تحصیلی، ویزای خانوادگی/پیوست.
4. هر مسیر مجموعه‌ای از مدارک ثابت دارد: گذرنامه معتبر، فرم‌های رسمی (مثل EX-07 برای خوداشتغالی)، سوابق کیفری، گواهی پزشکی، بیمه و… (جزئیات بسته به مسیر تغییر می‌کند).
5. پس از چند سال اقامت پیوسته و رعایت مقررات، امکان ارتقاء به اقامت بلندمدت (Larga Duración) وجود دارد.
6. مقررات «خارجی‌ها» طی ۲۰۲4–۲۰۲5 تسهیل شده تا مسیر کاری و کارآفرینی آسان‌تر و سریع‌تر شود (اصلاحات مقررات مهاجرتی/Reglamento de Extranjería).
7. برای خانواده (همسر/فرزندان) معمولاً امکان همراهی یا الحاق وجود دارد؛ جزئیات زمانی بسته به نوع مجوز تغییر می‌کند.
8. زبان پرونده در کنسولگری معمولاً اسپانیایی است؛ ترجمه رسمی و در مواردی «آپستیل» مدارک ضروری است.
9. مهلت‌ها مهم‌اند: برخی ویزاها باید در «مهلت یک‌ماهه از صدور موافقت کار» درخواست شوند (برای استخدامی).
10. برای سفرهای کوتاه‌مدت (شِنگن تا ۹۰ روز در هر ۱۸۰ روز) قواعد جداگانه‌ای حاکم است؛ به کار و اقامت بلندمدت منتهی نمی‌شود.
خوداشتغالی اسپانیا (Autónomo / Cuenta Propia)
1. این مسیر برای افرادی است که می‌خواهند «کسب‌وکار شخصی» یا «حِرفه آزاد» راه بیندازند (مثلاً پزشک، پرستار خصوصی، آرایشگر، طراح وب، برنامه‌نویس فریلنس، تعمیرکار، رستوران‌دار).
2. مبنای قانونی، «مجوز اقامت و کار موقت به‌صورت خوداشتغالی» است؛ متقاضی باید غیراروپایی باشد و مدارک فعالیت، سرمایه و مجوزهای لازم را ارائه کند.
3. مدارک کلیدی معمولاً شامل: طرح کسب‌وکار، منابع مالی کافی، مجوزهای صنفی/شهرداری، رزومه و صلاحیت‌های حرفه‌ای، عدم سوءپیشینه، گواهی سلامت و فرم‌های رسمی (مانند EX-07) است.
4. قرارداد اجاره محل کسب یا توافقات همکاری، فاکتور تجهیزات یا نامه‌های قصد همکاری مشتریان احتمالی می‌تواند شانس پذیرش را تقویت کند.
5. پس از موافقت، ویزا از کنسولگری صادر می‌شود؛ ورود، اخذ TIE و آغاز فعالیت با ثبت مالیاتی/تأمین اجتماعی انجام می‌شود.
6. اقامت اولیه معمولاً یک‌ساله است و در صورت پیشرفت واقعی فعالیت و پرداخت‌های بیمه/مالیات تمدید می‌شود.
7. تمایز مهم با «کارِ استخدامی»: در خوداشتغالی خودت کارفرما و مسئول کسب‌وکارت هستی و به پیشنهاد شغلی نیاز نداری.
8. برخی استان‌ها و رسانه‌های اسپانیایی بر رشد نیاز به خوداشتغال‌های خارجی تأکید کرده‌اند که نشان‌دهنده استقبال بازار از این مسیر است.
9. مزیت کلیدی برای ایرانی‌ها: وابسته به اسپانسر شغلی نیستی؛ با طرح و سرمایه معقول و مدارک تمیز می‌توانی مسیر واقعی و قابل اتکایی بسازی.
10. ریسک‌های رایج: طرح ضعیف، بی‌برنامگی مالیاتی/حسابداری، نداشتن مجوزهای شهری یا صنفی، و ناآشنایی با زبان/قوانین محلی. توصیه می‌شود از مشاور رسمی استفاده شود.
ویزای دیجیتال‌نومد اسپانیا (Teletrabajo Internacional)
1. این ویزا برای کسانی است که برای «شرکتی خارج از اسپانیا» یا به‌صورت حرفه‌ایِ برون‌مرزی از راه دور کار می‌کنند.
2. شرط مهم: رابطه کاری/حرفه‌ای باید حداقل ۳ ماه قبل از درخواست برقرار بوده باشد و کارفرما/مشتری خارجی اجازه «دورکاری از اسپانیا» را کتبی تأیید کند.
3. هدف قانون «اکوسیستم استارتاپ و ریموت‌ورک» است؛ اقامت اولیه معمولاً تا ۱۲ ماه و قابل تمدید چندساله است (تا ۵ سال بر اساس شرایط).
4. حداقل درآمد ماهانه به‌روز با SMI/قانون اعلام می‌شود؛ مراجع تخصصی عددی حدود ۲۰۰٪ حداقل‌دستمزد (مثلاً ~۲٬۷۶۳€ در ۲۰۲۵) را گزارش داده‌اند؛ کنسولگری‌ها ممکن است مستندات مالی متناسب بخواهند.
5. مدارک معمول: پاسپورت معتبر، فرم ملی ویزا، گواهی عدم سوءپیشینه/پزشکی، بیمه درمانی، قرارداد/نامه کارفرما و اثبات درآمد پایدار از خارج اسپانیا.
6. این ویزا تابع قوانین شِنگن نیست؛ اقامت ملی اسپانیاست و اجازه حضور بلندمدت در اسپانیا می‌دهد.
7. امکان همراهی خانواده (وابسته به توان مالی و مدارک حمایتی) وجود دارد.
8. مزیت برای ایرانی‌ها: عدم نیاز به کارفرمای اسپانیایی و تکیه بر درآمد ارزی؛ انعطاف مکانی بالا در اسپانیا و دسترسی به بازار اروپا.
9. چالش‌ها: اثبات واقعیِ دورکاری برون‌مرزی، نگهداشت سطح درآمد، و تطبیق مالیاتی/تأمین اجتماعی طبق قوانین اسپانیا.
10. برخی کنسولگری‌ها چک‌لیست‌های جزئی منتشر کرده‌اند؛ قبل از اقدام، صفحه کنسولگری محل اقامت خودت را دقیق مطالعه کن.
کارآفرینی/استارتاپ (Ley 14/2013 – مسیر UGE)
1. مسیر «کارآفرین/استارتاپ» زیر نظر «واحد شرکت‌های بزرگ و جمعیت‌های راهبردی» (UGE) اجرا می‌شود.
2. مخاطب: کارآفرین غیراروپایی با طرح نوآورانه، مقیاس‌پذیر و با اثر اقتصادی/فناورانه در اسپانیا.
3. چارچوب حقوقی مواد ۶۸ تا ۷۰ قانون ۱۴/۲۰۱۳ است؛ ارزیابی «نوآورانه بودن» و «منافع اقتصادی» کلیدی است.
4. مزیت‌ها: پردازش سریع‌تر، همراهی خانواده، و انعطاف مکانی در سراسر اسپانیا؛ اعتبار مجوز در کل قلمرو ملی است.
5. مدارک: طرح کسب‌وکار (معمولاً با شاخص‌های نوآوری، بازار، تیم، سرمایه)، هویت، سوابق، تمکن، بیمه و…؛ گاهی ارزیابی نهادهای تخصصی نیز لازم است.
6. تفاوت با «خوداشتغالی»: در کارآفرین/استارتاپ، نوآوری و رشد ملی محور ارزیابی است؛ در خوداشتغالی، تمرکز بر معیشت پایدار شخصی/حِرفه‌ای است.
7. برای ایرانی‌ها: اگر ایده فناورانه با بازارپذیری واقعی داری، این مسیر به‌مراتب حرفه‌ای‌تر، با پرستیژ و دسترسی بهتر به سرمایه/اکوسیستم است.
8. توجه به مالکیت فکری، انطباق داده و الزامات استخدام (در ادامه رشد) ضروری است.
9. اقامت معمولاً چندساله صادر و قابل تمدید است مشروط به پیشرفت واقعی طرح.
10. پیشنهاد عملی: قبل از ارسال، با شتاب‌دهنده‌ها/پارک‌های علم و فناوری اسپانیا مکاتبه و نامه‌های پشتیبان بگیر.
ثبت شرکت (شرکت‌داری به‌عنوان ابزار اقامت)
1. «ثبت شرکت» به‌خودی‌خود اقامت نمی‌دهد؛ باید با یکی از مجوزهای اقامت/کار مرتبط (خوداشتغالی یا کارآفرینی/مدیرکلیدی) همراه شود.
2. اشکال رایج: «Sociedad Limitada (SL)» یا فعالیت به‌عنوان «Autónomo»؛ انتخاب ساختار به مالیات، شرکا، ریسک و نوع فعالیت بستگی دارد.
3. اگر هدف «اقامت برای مدیریت شرکت» است، معمولاً یا از مسیر خوداشتغالی (مدیر-مالک فعال) یا مسیر UGE (مدیر ارشد/نوآوری) اقدام می‌شود.
4. مدارک ثبتی (اسناد شرکت، حساب بانکی، سرمایه اولیه، شماره مالیاتی) مستقل از پرونده مهاجرتی است و بعداً در تمدید/کنترل‌ها اهمیت دارد.
5. مزایا: کنترل کامل کسب‌وکار، استخدام نیرو، صورتحساب رسمی در بازار اتحادیه اروپا و اعتبار شرکتی.
6. چالش‌ها: بوروکراسی مالیاتی/حسابداری، رعایت قوانین کار، و اثبات «فعالیت واقعی» برای تمدید اقامت.
7. برای ایرانی‌ها: اگر بودجه و برنامه واقعی دارید، ترکیب «ثبت شرکت + خوداشتغالی/UGE» می‌تواند مسیر قدرتمند و پایدارِ اقامت باشد.
8. توصیه: از ابتدا با مشاور رسمی مالیاتی/کار و یک «gestor» محلی کار کنید تا خطاهای ثبتی و مالیاتی رخ ندهد.
9. در شهرهای بزرگ (مادرید/بارسلونا/والنسیا) دسترسی به اکوسیستم و نیروی کار ماهر بهتر است، اما هزینه‌ها بالاتر است.
10. جمع‌بندی: «ثبت شرکت» یک ابزار قدرتمند است، اما باید با «مجوز اقامت مناسب» جفت شود تا به اقامت بلندمدت منجر گردد.
ویزای کار (Cuenta Ajena – استخدامی)
1. این مسیر به «پیشنهاد شغلی معتبر از کارفرمای اسپانیایی» نیاز دارد و کارفرما باید برای مجوز استخدام اقدام کند.
2. شرط محوری: قرارداد امضا شده و تضمین اشتغالِ پیوسته در مدت اعتبار مجوز.
3. پس از صدور «Autorización de Residencia y Trabajo por Cuenta Ajena»، متقاضی باید ظرف ۱ ماه برای ویزا به کنسولگری مراجعه کند.
4. بسته به شغل، ممکن است معافیت‌هایی نسبت به بازار کار داخلی اعمال شود (مانند مشاغل کم‌یاب/عالی‌مهارت)، اما تشخیص با مقامات است.
5. مدارک کنسولی: فرم ویزا، گذرنامه، عکس، عدم سوءپیشینه، گواهی پزشکی، قرارداد مُهرشده توسط اداره مهاجرت و… .
6. ورود، اخذ TIE و شروع کار طبق قرارداد انجام می‌شود؛ جابه‌جایی کارفرما نیاز به روال اداری دارد.
7. مزایا: مسیر روشن برای کسانی که پیشنهاد شغلی واقعی دارند و تمایل به حقوق‌بگیری در اسپانیا دارند.
8. چالش: پیدا کردن کارفرمایی که حاضر به اسپانسری باشد؛ رقابت بالاست و زبان اسپانیایی امتیاز بزرگ است.
9. امکان همراهی خانواده در اغلب موارد وجود دارد، اما زمان‌بندی و شرایط درآمدی کارفرما/متقاضی موثر است.
10. برای ایرانی‌ها: اگر پیشنهاد شغلی محکم داری، این مسیر مستقیم و قابل دفاع است؛ در غیر این صورت، مسیرهای خوداشتغالی/دیجیتال‌نومد عملی‌ترند.
ویزای توریستی شِنگن (کوتاه‌مدت – اسپانیا)
1. این ویزا برای سفرهای کوتاه، گردشگری، دیدار خانوادگی/کاری کوتاه‌مدت است و حق کار یا اقامت بلندمدت نمی‌دهد.
2. مدارک پایه: فرم درخواست، عکس، گذرنامه معتبر (۳ ماه فراتر از پایان سفر، ۲ صفحه خالی، صدور ≤۱۰ سال)، بیمه درمانی با پوشش حداقل ۳۰هزار یورو، پرداخت هزینه.
3. زمان‌بندی: حداقل ۱۵ روز و حداکثر ۶ ماه پیش از سفر باید درخواست بدهی.
4. صورت‌حساب‌های مالی، رزرو بلیت/هتل یا دعوتنامه، و مدارک پیوند با وطن برای بازگشت به‌موقع ضروری است.
5. اعتبار ویزا معمولاً متناسب با برنامه سفر یا سوابق قبلی است؛ استفاده ناصحیح می‌تواند بر درخواست‌های آتی اثر منفی بگذارد.
6. اگر قصد کار یا اقامت داری، باید از ابتدا مسیر مناسب (کار، خوداشتغالی، دیجیتال‌نومد، کارآفرینی) را انتخاب کنی؛ توریستی مسیر درستی نیست.
7. مراجعه به وب‌سایت کنسولگری محل سکونت برای چک‌لیست دقیق الزامی است؛ برخی الزامات جزئی بین پست‌ها متفاوت است.
8. بیمه باید کل حوزه شِنگن و کل مدت سفر را پوشش دهد؛ برای ورود چندباره، حداقل سفر اول باید پوشش داشته باشد.
9. همراه خردسالان مستلزم رضایت‌نامه‌های ترجمه/قانونی‌شده است.
10. توصیه عملی: صداقت در هدف سفر، مدارک مالی کافی و برنامه سفر روشن، شانس پذیرش را بالا می‌برد.
جمع‌بندی انتخاب مسیر (مقایسه کوتاه و کاربردی)
سریع و مستقل از کارفرمای اسپانیایی: دیجیتال‌نومد (اگر درآمد ارزی/دورکاری داری).
کار کن اما رئیسِ خودت باش: خوداشتغالی (اگر مهارت یا بیزنس فردی واقعی داری).
ایده نوآور داری و رشد می‌خواهی: کارآفرین/استارتاپ (قانون ۱۴/۲۰۱۳، مسیر UGE).
پیشنهاد شغلیِ قطعی داری: استخدامی (Cuenta Ajena).
ثبت شرکت: ابزار کمکیِ قدرتمند، اما باید با یکی از مجوزهای بالا جفت شود تا به اقامت منجر شود.
توریستی: فقط برای سفر کوتاه؛ به اقامت/کار منجر نمی‌شود.
